CASABLANCA - BỘ PHIM HUYỀN THOẠI (sách)

Bộ phim Casablanca sản xuất năm 1942 về chủ đề tình yêu tay ba trong chiến tranh ở một vùng đất xa lạ đã trở thành kinh điển và là một trong những bộ phim được xem nhiều nhất của nhân loại. Cuốn sách Casablanca – Bộ phim huyền thoại bao gồm kịch bản điện ảnh và 25 bài viết phê bình và phân tích giá trị nghệ thuật của nó cùng nhiều hình ảnh sẽ là món quà hấp dẫn khán giả yêu phim và độc giả yêu chất văn chương mỹ lệ của một bộ phim kinh điển.

Bối cảnh diễn ra tại Casablanca, thành phố ở thuộc địa Ma-rốc của Pháp, nơi hàng nghìn con người tị nạn bỏ chạy khỏi châu Âu đang bị phát xít Đức chiếm đóng. Lúc này Pháp cũng đã bị Đức chiếm, do đó Casablanca là nơi trung gian giữa chế độ phát xít và đất tự do, có con đường hàng không nối với Lisbon để bay sang Mỹ. Chỉ những người có được giấy quá cảnh mới thoát được. Một nhóm sĩ quan Đức đến đây để bắt Victor Laszlo, một chỉ huy quân kháng chiến châu Âu đang tìm cách thoát sang Mỹ. Oái ăm thay, chủ quán cà phê có ảnh hưởng nhất ở thành phố là Rick – một người Mỹ tha phương có quan điểm chính trị lừng khừng – lại chính là người yêu cũ của vợ Laszlo, Ilsa. Rick vô tình giữ trong tay hai tấm giấy thông hành quá cảnh. Mâu thuẫn xảy ra khi Rick đấu tranh giữa tình yêu riêng tư và tinh thần góp sức vào sự nghiệp hòa bình quốc tế. Rick sẽ làm thế nào, cũng như Ilsa sẽ đi cùng ai hay ở lại Casablanca, kịch bản đầy hồi hộp cho đến phút chót mới làm rõ tất cả.

Bộ phim đã trở thành một đối tượng nghệ thuật được nghiên cứu sâu sắc và kỹ càng, cho thấy tài năng và sự nhạy cảm của người nghệ sĩ đã khiến cho một dự án điện ảnh có phần lắp ghép vội vã và chưa hoàn chỉnh đến tận lúc quay trở thành một tác phẩm có sức hấp dẫn vượt thời gian. Chất liệu văn học của kịch bản hấp dẫn người đọc ở khả năng mô tả chính xác không gian bối cảnh. Cuốn sách sẽ giúp bạn đọc khám phá tài nghệ của các nghệ sĩ trong hệ thống điện ảnh Hollywood. Họ đã chứng minh rằng ở những môtip dường như sáo mòn, những công thức thương mại tầm thường, vẫn có đất cho những sáng tạo vượt lên. Điều kỳ lạ của Casablanca là khi thời gian trôi đi (cũng chính là tên bài hát trong phim đã trở thành bài hát vượt thời gian – As Time Goes By), những vấn đề đặt ra trong đó vẫn là những câu hỏi đối với nhân loại hiện nay.

Tình yêu của Rick và Ilsa qua diễn xuất tuyệt vời của các ngôi sao Humphrey Bogart và Ingrid Bergman khi được đọc trên câu chữ kịch bản và qua phân tích của các nhà phê bình, nhà văn lớn trên thế giới, chinh phục độc giả yêu điện ảnh lẫn những người mê say một không khí lãng mạn của thời xa xưa. Casablanca – Bộ phim huyền thoại là cuốn sách đẹp đẽ dành cho những tâm hồn yêu nghệ thuật.

Tác giả: Howard Koch và nhiều người khác (Umberto Eco, Richard Corliss, Robert Eger...)
Dịch giả: Lưu Chi và Phương Huyên
Khổ sách: 15.5x23cm
Số trang: 206
Giá bán: 88.000 VNĐ

Ralph J. Gleason

Casablanca là bộ phim của tuổi trẻ thế hệ chúng tôi, như người đàn ông mà Bogart đóng và người đàn bà Ingrid Bergman diễn. Đã có những thời mà mọi điều đơn giản hơn rất nhiều; người tốt và người xấu được định nghĩa rõ ràng, sự đấu tranh và những đòi hỏi về đạo đức đối với con người được nhận thức dễ dàng hơn.

Chúng ta cũng có thời đại của sự ủy mị. Liệu đã có đôi mắt nào vẫn ráo hoảnh khi Rick (thú vị là trong nhiều năm chúng ta vẫn nhớ rằng tên của Bogart trong phim là Rick, nhưng có ai nhớ tên của Bergman là Ilsa?) trao những tờ giấy quý giá cho Paul Henraid để anh có thể đưa người phụ nữ đó ra đi?

Casablanca đã tổng kết rất hoàn chỉnh về đạo đức trong thời đại của nó, tôi cho rằng, hơn bất cứ bộ phim nào đã từng làm được. Ba mươi năm về trước (Casablanca chọn bối cảnh Bắc Phi năm 1941), bạn có cho rằng Easy Rider [Kẻ lái xe bạt mạng] sẽ vẫn được những người trẻ tuổi thời ấy giờ đã tới tuổi trung niên cho là hay?

Và Dooley Wilson, người đóng Sam, người chơi piano và ca sĩ da đen đã biến “As Time Goes By” [Khi thời gian trôi đi] trở thành giai điệu đầy hoài niệm về tình yêu đã mất cho tất cả chúng ta, đã cất tiếng hát lần đầu tiên trong bộ phim với âm thanh nền của “Shine” (“chỉ bởi mái tóc anh xoăn, chỉ bởi hàm răng anh sáng như ngọc trai”), bài hát cho tới nay vẫn bị những khán giả hời hợt phân biệt chủng tộc bỏ qua.

Tất cả mọi người đều đã xem Casablanca. Tất cả mọi người biết cốt truyện, biết các nhân vật, biết bối cảnh của nó. Cách đây ba năm, khi một chuyên viên phát thanh trong lực lượng chiến tranh tâm lý của quân đội muốn báo cho một người bạn đang ở Luân Đôn biết anh đang ở đâu, anh bắt đầu lá thư từ một hòm thư quân đội bằng cách này… “Một đêm nọ tôi ghé qua Rick’s Place…” và địa chỉ của anh đã hiện lên rõ ràng.

Thật là một dàn diễn viên tuyệt vời! Không chỉ ở Bergman và Bogart trong vai cặp tình nhân, mà cả Peter Lorre, Sidney Greenstreet và Claude Rains trong vai những kẻ xấu xa lợi dụng để kiếm chác từ những người tị nạn trong thời điểm khủng khiếp sau khi Paris thất thủ.

Và liệu có diễn viên nào, bao gồm cả Stroheim, đã từng đóng được vai một sĩ quan Quốc xã với sự ngu ngốc và độc ác hiển hiện như Conrad Veidt? Ngoài ra còn có nhiều chi tiết điểm xuyết thêm vào: gã tùy viên người Ý với thái độ hăm hở muốn lấy lòng; những người lính chống đối gan lì được lãnh đạo bởi diễn viên mới xuất hiện từ Ninotchka; và người bồi bàn dân Đức tị nạn tuyệt vời.

Điều khiến cho Bogart và Bergman nổi tiếng khắp thế giới là lòng nhân ái, sự đa cảm của họ nếu bạn muốn nói vậy. Bogart có thể chấp nhận làm một điều ngu ngốc, bị biến thành mù quáng, hoặc thậm chí tỏ ra kiêu ngạo. Bergman, tất cả những gì cô cần phải làm là khiến cho đôi mắt mình nhòa lệ và thế giới đổ sụp dưới chân cô.

(trích)